Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η συμβουλευτική και ο ρόλος της στο σήμερα

του Παναγιώτη Καλομοιράκη

                                                                                 


Κατά καιρούς όλοι έχουμε παίξει τον ρόλο του συμβούλου στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Όλοι, λίγο- πολύ, έχουμε γίνει «ψυχολόγοι» του άλλου είτε όταν μας ζητάει  να τον βοηθήσουμε σε μία δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζει, είτε όταν εμείς  αισθανόμαστε την ανάγκη να συμμεριστούμε την κατάσταση του και να συμβάλλουμε όσο θετικότερα μπορούμε σε αυτήν.

Η συμβουλευτική προκύπτει ακριβώς μέσα από την ανάγκη των ανθρώπων να μοιραστούν τους προβληματισμούς τους, να βρουν δημιουργικούς τρόπους να ανταπεξέρχονται στην καθημερινότητά τους και να εξελίσσονται.

Θα μπορούσε να πει κανείς πως η ανάγκη των ανθρώπων να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό είναι πιο έντονη στη σύγχρονη εποχή.  Η πρόκληση που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος στο σήμερα είναι να ανακαλύψει τη θέση του σε μία κοινωνία που συνεχώς αλλάζει. Καθώς έρχεται αντιμέτωπος με ένα πλουραλιστικό και πολυπρόσωπο σύστημα, χρειάζεται  να βρει τη σταθερότητα μέσα του, ενεργώντας δυναμικά και ευέλικτα με τις εποχές. Πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας ο άνθρωπος καλείται, αντί να προσαρμόσει τον εαυτό του στην υπάρχουσα τάξη των πραγμάτων, να προσαρμοστεί σε μια σειρά αλλαγών.
Επίσης, πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, το μήκος της ανθρώπινης ζωής είναι μεγαλύτερο από το χρόνο που χρειάζεται για να συμβούν μεγάλες κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές (Beisser, 1970). Έτσι, ο άνθρωπος καλείται να επανεξετάζει διαρκώς το κέντρο του για να συμβαδίζει με το διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον του.


Οι επαγγελματίες σύμβουλοι είναι καταρτισμένοι πάνω στο πώς να βοηθήσουν τους άλλους προς αυτή την κατεύθυνση. Έχουν εκπαιδευθεί να μοιράζονται τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους με αυτούς που αναζητούν τη βοήθειά τους (Συμβουλευτική, 2008).



Οι Αρχές της συμβουλευτικής διαδικασίας

Η συμβουλευτική σχέση, δηλαδή η σχέση μεταξύ συμβούλου και συμβουλευόμενου, περιλαμβάνει συνοπτικά τους εξής παράγοντες (Συμβουλευτική, 2008,σσ. 26-27):

Εμπιστευτικότητα: ο σύμβουλος διαβεβαιώνει τον πελάτη ότι όσα λεχθούν κατά τη διάρκεια των συμβουλευτικών συνεδριών παραμένουν εμπιστευτικά και από τα δύο μέρη

Ασφάλεια: ο σύμβουλος λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να νιώθει ασφαλής ο πελάτης του αλλά και ο ίδιος

Σεβασμός της διαφορετικότητας και αποδοχή του άλλου: ο σύμβουλος αποφεύγει τις διακρίσεις και παρέχει τις υπηρεσίες του κατά τον ίδιο τρόπο σε όλους τους πελάτες ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης, εκπαιδευτικού επιπέδου, χρώματος, φυλής, θρησκείας, πολιτικών πεποιθήσεων, σεξουαλικής προτίμησης ή άλλης ιδιαιτερότητας

Σαφείς και ξεκάθαροι όροι - Δημιουργία «συμβολαίου»: ο σύμβουλος διασαφηνίζει από την αρχή στον πελάτη τους όρους που διέπουν τη συμβουλευτική σχέση και διαδικασία και αφορούν τον σκοπό και τους στόχους της συμβουλευτικής, τη διαθεσιμότητα συμβούλου και πελάτη, την ακριβή διάρκεια της συνεδρίας και την ώρα προσέλευσης, τις ακυρώσεις των προγραμματισμένων συναντήσεων, την αμοιβή και τον τρόπο καταβολής της (όταν η συμβουλευτική ασκείται σε ιδιωτική βάση), την εμπιστευτικότητα και των δύο μερών και άλλες σημαντικές έννοιες. Αυτές οι έννοιες διαπραγματεύονται και εξασφαλίζεται η συμφωνία και των δύο μερών στην τήρησή τους, σαν ένα είδος συμβολαίου.

Εξασφάλιση συναίνεσης: ο σύμβουλος εξασφαλίζει ότι ο πελάτης κατανοεί αυτά που του λέει και συναινεί ελεύθερα και χωρίς ίχνος πίεσης. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται δεν είναι επιστημονική και δυσνόητη.

Καταλληλότητα- Αυτογνωσία: ο σύμβουλος έχοντας γνώση των δυνατοτήτων του καθώς και των αναγκών/ιδιαιτεροτήτων του πελάτη, καθορίζει αν είναι σε θέση να τον βοηθήσει, σε αντίθετη περίπτωση τον παραπέμπει σε κάποιον άλλο ειδικό που γνωρίζει.




Βιβλιογραφία


Beisser, A. (1970). The Paradoxical Theory of Change. Retrieved 01 18, 2015, from The Gestalt Therapy Page: http://www.gestalt.org/arnie.htm
Συμβουλευτική. (2008). Retrieved 02 22, 2015, from Ψηφιακή Βιβλιοθήκη: http://repository.edulll.gr/1369

  

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Θεωρία Προσωπικότητας του Carl Rogers

του Παναγιώτη Καλομοιράκη                                                                                                                  Τάση Πραγμάτωσης- Οργανισμός           Ο Rogers , όπως και οι συνάδελφοί του Goldstein και Maslow ,  υποστηρίζει πως η μοναδική κινητήρια δύναμη του ανθρώπινου οργανισμού είναι η τάση για πραγμάτωση. Η τάση πραγμάτωσης ωθεί τον οργανισμό προς την επιβίωση, την εξέλιξη, την αυτονομία, βάσει των εγγενών χαρακτηριστικών του. Η τάση πραγμάτωσης είναι μία τάση που δεν μπορεί να αποκοπεί από τον οργανισμό αλλά δρα από τη γέννηση του ανθρώπου και συνεχίζει να δρα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του (Μπρούζος, 2004).

Η ψυχοκοινωνική ανάπτυξη

του Παναγιώτη Καλομοιράκη Βρεφική ηλικία Κατά τη βρεφική ηλικία ο άνθρωπος είναι απόλυτα εξαρτημένος από το οικογενειακό περιβάλλον για την ικανοποίηση των αναγκών του. Σύμφωνα με τη βιοκοινωνική θεωρία του Erikson, αν επιτευχθεί ικανοποιητικά αυτός ο στόχος, τότε το άτομο αναπτύσσει το συναίσθημα της βασικής εμπιστοσύνης. Αντίθετα, αναπτύσσει το αίσθημα της καχυποψίας και της ανασφάλειας (Παρασκευόπουλος, 1985). Στη βρεφική ηλικία δημιουργείται ο δεσμός της προσκόλλησης, που είναι «ο μακροχρόνιος συναισθηματικός δεσμός με ένα συγκεκριμένο άτομο» (Schaffer, 1996, σ. 32), συνήθως με τη μητέρα. Ο δεσμός αυτός επηρεάζει τη μετέπειτα ψυχολογική εξέλιξη του βρέφους ανάλογα με τον τύπο της προσκόλλησης που ανέπτυξε. Η ασφαλής προσκόλληση σχετίζεται με την κοινωνικότητα του παιδιού, τη θετική συμπεριφορά του, τη συναισθηματική του ωρίμανση κ.ά. (Λεοντάρη, 2000). Η Ainsworth (1995) σε έρευνα της παρατήρησε πως ο τύπος της προσκόλλησης είναι ανάλογος με την ευαισθησία και την ανταπόκρισ

Η προσωποκεντρική συμβουλευτική

του Παναγιώτη Καλομοιράκη Μερικά ιστορικά στοιχεία Μέχρι τα μέσα του εικοστού αιώνα περίπου, η ψυχοθεραπεία αντλούσε τις μεθόδους της από τις θεωρίες των ψυχοδυναμικών και συμπεριφοριστικών σχολών. Στις 11 Δεκεμβρίου του 1940 , ο Carl Ransom Rogers, σε εισήγησή του στο Πανεπιστήμιο της Minnesota, παρουσίασε μια διαφορετική προσέγγιση, τη «μη κατευθυντική» συμβουλευτική (Μπρούζος, 2004). Σε αυτή τη θεραπεία « το άτομο και όχι το πρόβλημα, βρίσκεται στο επίκεντρο. Ο στόχος δεν είναι να λύθει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα αλλά να βοηθηθεί το άτομο να αναπτυχθεί, έτσι ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει το τωρινό πρόβλημα και τα μελλοντικά προβλήματα με έναν πιο ολοκληρωμένο τρόπο» (Rogers, 1942, σ.28). Από τότε, η εξέλιξη της «μη κατευθυντικής» συμβουλευτικής είναι αδιάλειπτη. Σήμερα απαντάται ως «προσωποκεντρική» προσέγγιση. 

Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία (ΓΣΘ)

του Παναγιώτη Καλομοιράκη Η ΓΣΘ ορίζεται ως «το σύνολο των θεραπευτικών τεχνικών που στοχεύουν στην τροποποίηση της συμπεριφοράς και των εσωτερικών διεργασιών (γνωσίες, φαντασίες, εκτιμήσεις καταστάσεων, συναισθήματα, βαθμός εγρήγορσης) που είναι υπεύθυνα ή επηρεάζουν τη συμπεριφορά που θέλουμε ν’ αλλάξουμε» (Μπουλουγούρης, 1996, σ. 156) . Η ΓΣΘ είναι μία δομημένη, συνεργατική θεραπεία που θέτει συγκεκριμένους στόχους. Απαιτεί την ενεργητική συμμετοχή τόσο του θεραπευτή, όσο και του θεραπευόμενου. Εστιάζει στο εδώ και τώρα και είναι βραχυπρόθεσμη. Ο θεραπευόμενος βοηθείται από το θεραπευτή να βρει τις γνωστικές παραποιήσεις του ώστε να αναπτύξει ένα εποικοδομητικότερο τρόπο αξιολόγησης των εμπειριών του (Χαρίλα, 1998) . Σύμφωνα με τον γνωσιακό θεραπευτή η συναισθηματική δυσφορία προκαλείται από τις αυτόματες σκέψεις του ατόμου, οι οποίες έχουν τη ρίζα τους στις πυρηνικές πεποιθήσεις. Οι πυρηνικές πεποιθήσεις έχουν σφαιρικό και άκαμπτο χαρακτήρα.  Η συνήθης διαδικασία της γνωσ